هرانچه که راجب فشارخون باید بدانید
فشار خون یکی از مهم ترین علائم حیات است هنگامی که سرخرگهای بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک نیز باریکتر شوند، فشار خون بالا میرود.
فشار خون بالا گاهی کشنده بیسر و صدا نامیده میشود ، زیرا تا مراحل انتهایی اکثرا هیچ علامتی ندارد.
فشارخون به طور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا میرود، اما فردی که دچار بیماری فشارخون بالا است، به هنگام استراحت نیز فشار خونش بالاتر از حد طبیعی است.
درواقع فشار خون بالا به معنای بالا بودن میزان فشاری است که بر اثر برخورد خون به دیوارهی سرخرگها ایجاد میشود. سرخرگها، رگهایی هستند که خون را از قلب به تمام اعضای بدن میرسانند.
با اندازهگیری فشار خون، به دو عدد همچون 80/120 دست مییابید. عدد اولی فشار خون سیستولی و عدد دوم فشار خون دیاستولی است. اعداد فوق مراحل پمپاز و استراحت قلب را نشان میدهند و آن را اندازه میگیرد.
فشار خون سیستولی (حداکثر)
عدد اول قدرت قلب و مرحلهی پمپاز خون را نشان میدهد. فشار خون سیستولی سالم و طبیعی 120 میلیمتر جیوه یا پایینتر از آن است.
فشار خون دياستولی (حداقل)
عدد دوم فشار خون را در حال استراحت (یعنی بین پمپاژهای قلب) نشان میدهد. فشار خون دیاستولی سالم و نرمال 80 میلی متر جیوه یا پایینتر از آن است.
در حالی که فشار خون دیاستولی تقریباً همیشه در یک سطح میماند، فشار خون سیستولی مکرراً تغییر میکند. فعالیت روزانه و عکس العمل بدن به استرسی بدنی و ذهنی، سبب تغییر مکرر فشار خون سیستولی میشود. مثلا اگر فشار خون طبیعی 80/120 میلیمتر جیوه باشد، موقع کارکردن به خاطر استرسی تا 80/160 میلی متر جیوه تغییر میکند. موقع بازی هم فشار خون از 80/110 میلی متر جیوه به 80/150 میلی متر جیوه میرسد.
فشار خون پایین چیست؟
در این حالت فشار خون موجود در رگ ها پایین و کم است.پایین آمدن فشارخون از حد نرمال و طبیعی، هم خوب نیست. هرچند که خیلی ها به صورت ارثی و طبیعی دارای افت فشار هستند، در صورتی که این حالت همراه با علائم دیگری نباشد مشکلی ایجاد نمی کند. اما اگر همراه علائمی مانند: ضعف، رنگ پریدگی، کاهش ضربان قلب، سرگیجه و تاری دید باشد، مشکل جدی است و باید درمان صورت گیرد.
علت فشارخون بالا چیست؟
بارداری
مصرف برخی از داروها از جمله داروهای استروئیدی
ژنتیک و سابقه خانوادگی
استرس و اضطراب
افزایش سن
اضافه وزن
مصرف مواد مخدر و سیگار و الکل
مصرف زیاد نمک، غذاهای فست فودی و پرکالری و چرب
علت فشارخون پایین چیست؟
کمبود مواد مغذی در بدن
خوابیدن و استراحت طولانی
بارداری
عفونت های شدید
کاهش حجم خون به دلایلی مانند خونریزی و یا تشنگی
مشکلات قلبی
فشار خون بالا در چه کسانی دیده می شود؟
فشار خون بالا خصوصا در افراد مسن بسیار شایع است. تقریبا در حدود یک نفر از هر چهار نفر از فشار خون بالا رنج می برند. در بیماران جوانتر در مردان شایعتر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده میشود. به طور کلی با افزایش سن خطر ابتلا افزایش مییابد.
پیشگیری از بیماری فشارخون
۱- کنترل وزن ، کم کردن حتی یک کیلوگرم از وزن برای کنترل فشار خون مفید است
۲- انجام ورزش مرتب، ۳۰ دقیقه ورزش در هر روز بهترین راه مبارزه با پرفشاری خون است
۳- کم کردن مصرف نمک و غذاهای پرچرب
۴- داشتن رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات ، لبنیات کمچرب و غذاهای حاوی پتاسیم نظیر دانههای سبوسدار و خشکبار استفاده کنید.
۵- عدم مصرف سیگار و مشروبات الکلی
۶- اندازه گیری فشار خون حداقل هر شش ماه یک بار
۷- زنان باردار باید مرتب برای معاینه پیش از زایمان به پایگاه های بهداشتی درمان و خانه بهداشت مراجعه کنند تا کارشناسان بهداشت بتواند به پرفشاری احتمالی خون پی ببرد و به موقع کنترل کنند.
۸- در خانم هایی که قرصهای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند باید فشار خون خود را مرتب کنترل نمایند
۹- پرهیز از مصرف سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآوردههای گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم و همچنین پرهیز از سبزیهای کنسروشده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور.
۱۰- مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه ، چای ، نوشابههای کولا و شکلات، سبب افزایش فشارخون میشوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.
۱۱- اجتناب از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارتهای بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می شوند، و عدم استفاده ی چند باره از روغنهای آشپزی .
۱۲- استفاده از گوشت سفید به جای گوشتهای قرمز.
۱۳- کنترل استرس ، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می کند، استرس و عصبانیت است.
۱۴- استراحت به میزان کافی هر روز زیرا کار کردن بی وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی فرد وارد خواهد کرد
۱۵- انجام ورزشهایی مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری برای پایین آوردن فشار خون مفید هستند بنابراین حداقل ۳ بار در هفته و هر بار حداقل ۳۰ دقیقه باید ورزش کرد