انسولین چیست
انسولین هورمونی است که در لوزوالمعده( یا اصطلاحا سلول های پانکراس) بدن انسان ساخته میشود انسلین به جذب قند توسط سلولها و استفاده از انرژی آن کمک میکند.
بعد از مصرف غذا، سیستم گوارشی بدن با استفاده از آنزیمها، کربوهیدراتها (قندهای پیچیده) به واحدهای سازنده خود که سادهترین آنها گلوکز است، تبدیل میشوند و سپس این مولکولها از طریق دیواره روده کوچک، وارد خون خواهند شد. در این مطلب به ساختار، عملکرد و انواع هورمون انسلین و بیماریهای مرتبط با اختلال تولید و متابولیسم آن در بدن میپردازیم.
انسلین همچنین بهمنظور ایجاد انرژی به تجزیه چربیها و پروتئینها کمک میکند. تعادل انسلین موجب تنظیم قند خون و بسیاری از فرایندهای بدن میشود.
اگر سطح انسلین خیلی کم یا زیاد باشد، قند خون بیشازحد یا کمتر از حد طبیعی ایجاد میشود که این مسئله میتواند علائمی را ایجاد کند. در صورت ادامه این وضعیت، مشکلاتی جدی برای سلامتی اتفاق میافتد. در ادامه مقاله انسلین چیست از مجله سلامت، با عوارض و مشکلات مصرف این دارو آشنا خواهیم شد.
انواع انسلین
انسولین سریع اثر
بدن، خیلی سریع این نوع انسولین را از بافت زیر جلدی وارد جریان خون میکند. از انسلین سریع اثر برای اصلاح قند خون بالا و همچنین کنترل بالا رفتن قند خون پس از غذا خوردن استفاده میشود. این نوع انسولین شامل موارد زیر است:
انسولین سریع اثر آنالوگ
بین 5 تا 15 دقیقه طول میکشد تا این انسولین اثر خود را بگذارد. بااینحال، میزان دوز مصرفشده بر مدت اثر تاثیر میگذارد. طول مدت اثر این دارو، چهار ساعت در نظر گرفته شده است.
انسولین انسانی منظم: شروع تاثیر انسلین انسانی منظم بین 30 دقیقه تا یک ساعت است و تاثیرات آن روی قند خون حدود 8 ساعت طول میکشد. دوز بیشتر، سرعت شروع اثربخشی را افزایش میدهد اما در مقابل، اوج اثر انسلین انسانی منظم را به تاخیر میاندازد.
انسولین متوسط اثر
این نوع انسولین با سرعت کمتری وارد جریان خون میشود اما تاثیر آن، ماندگاری بیشتری دارد. استفاده از این نوع انسلین برای کنترل یکشبه قند خون و همچنین بین وعدههای غذایی بسیار موثر است. انسلین متوسط اثر شامل موارد زیر است:
انسلین انسانی NPH
شروع اثر این انسولین بین یک تا دو ساعت طول میکشد و طی 4 تا 6 ساعت به اوج خود میرسد که در برخی موارد میتواند بیش از 12 ساعت طول بکشد. یک دوز بسیار کم، اثر اوج را ایجاد میکند و یک دوز بالا زمان انسولین را برای رسیدن به اوج خود و مدتزمان کلی اثر افزایش میدهد.
انسولین پیشمخلوط
این انسولین ترکیبی از انسلین انسانی NPH با انسلین سریع اثر است و اثرات آن ترکیبی از انسلینهای متوسط و سریع است.
انسولین طولانی اثر
درحالیکه انسولین طولانی اثر بهسرعت به جریان خون میرسد و اوج نسبتا کمی دارد اما اثر «فلات» تثبیتکنندهای بر قند خون دارد که میتواند در بیشتر روز ادامه داشته باشد. استفاده از این نوع انسولین شبها و در هنگام روزهداری مفید است.
انسلین آنالوگ طولانی اثر تنها نوع موجود از انسولین طولانی اثر است که شروع اثر آن بین 5/1 تا دو ساعت است و درحالیکه مارکهای مختلف آن میتوانند طول مدت اثر متفاوتی داشته باشند اما در کل طول مدت اثر این نوع انسولین بین 12 تا 24 ساعت است.
انسولین کوتاه اثر
این انسولین قبل از غذا استفاده میشود که 30 تا 60 دقیقه پس از تزریق شروع به اثر میکند و اثر آن، پنج تا هشت ساعت طول میکشد.
مکانیسم عمل انسولین چیست؟
انسلین، به یک گیرنده (رسپتور) بسیار اختصاصی روی سطح سلول متصل میشود. ساختار این رسپتور دیمر و متشکل از دو زیرواحد یکسان و گذرنده از غشا است که با یک پیوند دی-سولفیدی به یکدیگر متصل شدهاند. این دو زیرواحد عبارتند از:
زنجیره آلفا: در بخش خارجی غشای پلاسمایی قرار دارد.
زنجیره بتا: یک قطعه درون غشایی است.
وقتی انسلین با بخش خارج غشایی این گیرنده برخورد میکند، دو زنجیره آلفا به یکدیگر نزدیک و یک باند تشکیل میدهند و انسلین را در بر میگیرند. این تغییر ساختار، موجب حرکت زنجیرههای بتا میشود که در کنار یکدیگر بخش تیروزینکینازی را ایجاد میکنند. فعالیت تیروزینکینازی، واکنشهای فسفریلاسیون متوالی را در سلول به راه میاندازد که در نهایت منجر به افزایش بیان ژن GLUT-4 می شوند. پروتئین حاصل از بیان این ژن، کانال ورودی گلوکز به داخل سلول را تولید میکند. بنابراین میزان گلوکز داخل سلول زیاد می